ࡱ> lnijk'` bjbjLULUB.?.? dN N N .| $  zAzAzA8AvB 3CC(CCCDDDprrrrrrhrM IDDIIr CC8SSSI C CpSIpSSjr (CC Q yzAMZ2p<3&%R%d((% D,DrFSGGDDDrr8SjDDD3IIII R d& &  Anna Krzy|ewska Instytut Transportu Samochodowego Zakaz prowadzenia pojazdw  ewolucja [rodka karnego jako instrumentu polityki penalnej W artykule omwiono syntetycznie problematyk zakazu prowadzenia pojazdw. Przedstawiono prawno-historyczne tBo zagadnienia. Wskazano podstawy prawne, kierunek iksztaBt zmian unormowaD w tym zakresie oraz przebieg aktualnych prac legislacyjnych. Opisano przesBanki orzekania fakultatywnego i obligatoryjnego zakazu prowadzenia pojazdw, zakres podmiotowy oraz przedmiotowy, sposoby wykonywania tego [rodka karnego. Omwiono cele zakazu prowadzenia pojazdw, sposoby jego zastosowania jako [rodka karnego, jako [rodka samoistnego, jak rwnie| jego wystpowania w ramach warunkowego umorzenia oraz w roli [rodka zabezpieczajcego. Przedstawiono kwestie dotyczce zaliczenia na poczet orzeczonego [rodka karnego zakazu prowadzenia pojazdw tak|e okresu rzeczywistego zatrzymania prawa jazy lub innego dokumentu uprawniajcego do prowadzenia pojazdw. ZostaBa rwnie| zasygnalizowana kontrowersyjna kwestia surowo[ci wymierzania tego [rodka karnego w stosunku do nietrzezwych rowerzystw, dowodzca stygmatyzacji i dyskryminacji prowadzcych pojazdy niemechaniczne. BAN ON DRIVING VEHICLES-EVOLUTION OF THE PUNITIVE MEASURE AS AN INSTRUMENT OF THE PENAL POLICY The article discusses, in a concise form, the problem of ban on driving vehicles. Legal and historical background of this issue has been presented. Legal basis, direction and the shape of the normative changes in this matter as well as current legislative work have been shown. There is a description of the premises of facultative and obligatory adjudication on the vehicles driving ban, subjective and objective scope, and methods of executing this punitive measure. The objectives of the vehicles driving ban, were discussed as well as methods of its implementation as penal measure, as an intrinsic measure, and its application as part of the conditional dismissal as well as preventive measure. There have been problems presented on recognising vehicles driving ban as well as a real period of withholding a driving licence or another document entitling to drive vehicles; as accounting towards the adjudicated punitive measure. The controversial matter of the severity of the application of this measure has been signalled with respect to the drunken bicyclists, standing for stigmatising and discriminating people driving non mechanical vehicles. Wprowadzenie W epoce masowej komunikacji samochd staje si nieodzownym elementem w |yciu czBowieka. ,,Auto jest nie tylko cudem technicznym, lecz rwnie| psychologicznym. Czyni ono maBych du|ymi, powolnych szybkimi, sBabych silnymi, (& ) nieinteresujcych interesujcymi (& ), jednym sBowem: pod pewnym wzgldem ubogich zmienia wbogatych, choby przyszBo si przy nim finansowo wykrwawi. (& ) Auto ofiarowuje ludziom cel gdy nie maj |adnego, podsuwa im temat do rozmowy, gdy nie maj nic do powiedzenia [2]  sBowa te napisane przed ponad pidziesicioma laty zdumiewajco niezmiennie zachowuj swoj aktualno[. W [wietle takich argumentw, uniemo|liwienie korzystania z pojazdu bez wtpienia stanowi odczuwaln dolegliwo[. W literaturze akcentuje si konieczno[ rygorystycznego eliminowania z ruchu kierowcw nie dajcych gwarancji bezpiecznego wnim uczestniczenia [6]. Oceny [rodka karnego zakazu prowadzenia pojazdw trudno dokona w sposb jednoznaczny. Warto podkre[li, |e do [rodkw karnych odnosz si te same co do kar dyrektywy ich wymiaru zawarte w art. 56 k.k. W kodeksie karnym z 1997 r. wprowadzono ustawowe dyrektywy, ktre [rodkom wolno[ciowym (nieizolacyjnym) nadaBy priorytet. Bezwzgldna kara pozbawienia wolno[ci zgodnie z zasad ultima ratio stanowi [rodek stosowany w ostateczno[ci, gdy pozostaBe kary i[rodki karne nieizolacyjne nie s wystarczajce dla osignicia celw kary. Wbrew zarzutom o rzekom liberalizacj prawa, reformatorom towarzyszyBo prze[wiadczenie o tym, |e kary i[rodki karne wolno[ciowe s wystarczajco dolegliwe aprzy tym ekonomicznie i spoBecznie taDsze, a niejednokrotnie nawet przewy|szaj dolegliwo[ci inne kary. Ponadto zdaniem niektrych autorw oddziaBywanie kar powinno wywoBywa motywacje wy|szego rzdu ni| strach. KsztaBt aktualnego unormowania [rodka karnego zakazu prowadzenia pojazdw w kodeksie karnym oraz rys historyczno - prawny Podstawy prawne oraz istot zakazu prowadzenia pojazdw okre[laj przepisy: art. 39 k.k. zawierajcy katalog [rodkw karnych, w ktrym w punkcie trzecim wymienia si zakaz prowadzenia pojazdw. art. 42 kk, ktry formuBuje przesBanki i tryb orzekania tego [rodka karnego. art. 59 k.k., ktry stwarza podstawy samoistnego stosowania [rodkw karnych, kiedy to sd mo|e odstpi od wymierzenia kary, je|eli orzeka rwnocze[nie [rodek karny, a cele kary zostan przez ten [rodek osignite. Sdziowie jednak niechtnie korzystaj zorzekania samoistnego zakazu prowadzenia pojazdw, czy te| wzbogacania o zakaz prowadzenia pojazdw stosowanych kar. Ograniczaj si do przypadkw, w ktrych orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdw jest bezwzgldn konieczno[ci (obligatoryjno[) [19]. ArtykuB 39 Kodeksu karnego z 1997 r. wprowadziB do stosowania w orzekaniu wsprawach karnych instytucj [rodkw karnych  wymieniajc w 8 punktach zamknity katalog tych [rodkw (numerus clausus). Lista ta w cz[ci stanowi powtrzenie katalogu kar dodatkowych istniejcego uprzednio w art. 38 kodeksu karnego [19]. W art. 39 pkt. 3 k.k. wymieniono jako [rodek karny - ,,zakaz prowadzenia pojazdw (poprzednio ,,zakaz prowadzenia pojazdw mechanicznych lub innych pojazdw ). W dalszych przepisach sprecyzowano warunki konieczne jakie musz by speBnione, by sd mgB orzec ten [rodek karny: art. 42 1 k.k. stanowi, |e ,,Sd mo|e orzec zakaz prowadzenia pojazdw okre[lonego rodzaju wrazie skazania osoby uczestniczcej w ruchu za przestpstwo przeciwko bezpieczeDstwu w komunikacji, w szczeglno[ci , je|eli z okoliczno[ci popeBnionego przestpstwa wynika, |e prowadzenie pojazdu przez t osob zagra|a bezpieczeDstwu wkomunikacji art. 42 2 k.k. stanowi, |e ,,Sd orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdw mechanicznych albo pojazdw mechanicznych okre[lonego rodzaju, je|eli sprawca wczasie popeBnienia przestpstwa wymienionego w 1 byB w stanie nietrzezwo[ci, pod wpBywem [rodka odurzajcego lub zbiegB z miejsca zdarzenia okre[lonego wart. 173,174 lub 177 . Z chwil wej[cia w |ycie nowelizacji ustawy z dnia 14 kwietnia 2000 r.  Kodeks karny, regulacj powy|sz uzupeBniono poprzez dodanie do art. 42 paragrafw 3 i 4 wbrzmieniu: art. 42 3 ,,Sd mo|e orzec zakaz prowadzenia wszelkich pojazdw mechanicznych na zawsze, je|eli sprawca w czasie popeBnienia przestpstwa okre[lonego w art. 173 lub 174, ktrego nastpstwem jest [mier innej osoby lub ci|ki uszczerbek na jej zdrowiu, albo wczasie popeBnienia przestpstwa okre[lonego w art. 177 2 lub wart. 355 2 byB wstanie nietrzezwo[ci, pod wpBywem [rodka odurzajcego lub zbiegB z miejsca zdarzenia. art. 42 4 ,,Sd orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdw mechanicznych na zawsze w razie ponownego skazania osoby prowadzcej pojazd mechaniczny w warunkach okre[lonych w 3 . Nowelizacja ta wprowadziBa do prawa karnego nowe typy czynw zabronionych pod grozb kary  poprzez dodanie art. 178 a 1 i 2. Na skutek powy|szych zmian powstaBa sytuacja obligatoryjnego orzekania [rodka karnego wyra|ona w art. 42 2 k.k. wprzypadku skazania za czyn z art. 178 a 1 lub 2 k.k.  albowiem oczywiste jest, |e czyny wyczerpujce znamiona tych przestpstw s przestpstwami przeciwko bezpieczeDstwu w komunikacji [19]. Cele zakazu prowadzenia pojazdw Ustawodawca wykazujc dbaBo[ o uksztaBtowanie skutecznego systemu prawnego, wktrym zastosowanie kary szeroko pojtej ma do osignicia okre[lone cele zarwno oglnoprewencyjne jak i szczeglnoprewencyjne, sformuBowaB je wyraznie w ustawie m.in. wart. 53 [19]. Sd jednak dokonuje wBa[ciwego wyboru jednej z dyrektyw sdowego wymiaru kary w odniesieniu do konkretnych okoliczno[ci [19]. Jedynie wwczas zuwzgldnieniem caBoksztaBtu przepisw kodeksu karnego i stanu faktycznego staje si mo|liwe okre[lenie wBa[ciwych proporcji midzy popraw, reedukacj i odstraszaniem. Zrodki karne realizuj identyczne cele jakie ustawa stawia przed kar. Z caB pewno[ci [rodek karny zakazu prowadzenia pojazdw mo|e osign cel prewencji oglnej, prewencji szczeglnej (aby sprawca nie dopu[ciB si ponownie przestpstw komunikacyjnych), oraz sprawiedliwej odpBaty [19]. Z caB pewno[ci potwierdzi wypada, |e dyrektywy zawarte w 531 k.k. odnosz si do zakazu prowadzenia pojazdw, ponadto rozwizanie to doznaje wsparcia w art. 59 k.k., wedBug ktrego sd mo|e odstpi od wymierzania kary, je|eli orzeka rwnolegle [rodek karny, a cele kary zostan przez ten [rodek osignite [19]. Celem zakazu prowadzenia pojazdw jest zapewnienie bezpieczeDstwa ruchu poprzez udaremnienie ponownego podjcia niebezpiecznych w ruchu drogowym zachowaD, przekonanie innych uczestnikw ruchu o konieczno[ci przestrzegania zasad bezpieczeDstwa. Niejednokrotnie, dolegliwo[ jak bez wtpienia jest zakaz prowadzenia pojazdw, realizuje rwnie| cel sprawiedliwej odpBaty [19]. Nie do koDca mo|na zgodzi si z T. Cyprianem, wedBug ktrego zakaz prowadzenia pojazdw jest tak dolegliwy, |e mo|na zaryzykowa twierdzenie, |e zbli|ony do zamknicia w wizieniu, w konsekwencji czego wyklucza popeBnienie nowego przestpstwa drogowego, a spoBeczeDstwo jest wolne od zagro|enia z jego strony [9]. Jak donosz media i statystyki sdowe zakaz prowadzenia pojazdw jest mimo wszystko naruszany. K. Aucarz oraz J. Szumski na potwierdzenie powy|szej tezy przywoBuj badania przeprowadzone w USA. Potwierdzaj one fakt, |e niektrzy kierowcy pomimo orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdw ponownie go naruszali, je|d|c jednak rzadziej i ostro|niej, wszczeglno[ci wybierajc takie trasy i czas jazdy, w ktrym ryzyko napotkania patrolu policyjnego byBo znikome [19], [29]. Bezkarno[ wielu systematycznych naruszeD obni|a psychologiczn barier strachu sprawcw przestpstw komunikacyjnych. W odniesieniu do sprawcw przestpstw komunikacyjnych nie zachodzi konieczno[ reedukacji i resocjalizacji sensu stricte. Jako osoby niezdemoralizowane i przestrzegajce norm wspB|ycia spoBecznego nie wymagaj poprawy moralnej. Mo|na jedynie mwi okonieczno[ci poprawy w sensie akceptacji reguB i zasad rzdzcych bezpieczeDstwem wkomunikacji, wyrobienia poczucia odpowiedzialno[ci za drugiego czBowieka, ksztaBtowania dobrych nawykw na drodze, rozpowszechniania postaw rozwa|nych iksztaBtowania [wiadomo[ci odpowiedzialno[ci za innych uczestnikw ruchu [10] - jedynie w tym znaczeniu mo|emy mwi o idei poprawczej. Pogld na cele wychowawcze zakazu prowadzenia pojazdw nie jest jednolity. Nie brakuje gBosw krytycznych, gdzie J. Kulesza twierdzi, |e [rodek ten w niewielkim tylko stopniu speBnia cele wychowawcze i jedynie wtedy gdy jest krtkoterminowy, a to z tej przyczyny, |e dBugoterminowy zakaz uniemo|liwia podniesienie umiejtno[ci kierowcy [14] idyskwalifikuje go pod wzgldem fachowym  wszak rzemiosBo prowadzenia samochodu wymaga cigBego doskonalenia [19]. Reasumujc, zbytnia surowo[ w orzekaniu zakazu prowadzenia pojazdw mo|e zniweczy jej warto[ konstruktywn, natomiast zakaz krtkoterminowy mo|e tak|e nie wywoBa pewnego rodzaju prze|ycia, pobudzi do refleksji i motywacji do rozwa|nej jazdy. Jest to kwestia za ka|dym razem indywidualna, zatem winna by rozpatrywana jako casus (przypadek), a u|yty zakaz prowadzenia pojazdw poprzez swoj dolegliwo[ (mniejsz bdz w innym przypadku wiksz) winien wzmacnia u sprawcy pozytywne postawy i cechy charakteru oraz wzmo|enie ostro|no[ci [4]. W dzisiejszej dobie rozwoju motoryzacji, kiedy samochd peBni funkcj swoistej ,,protezy organizmu ludzkiego, obawa przed utrat prawa jazdy peBni rwnie| funkcj odstraszajc, stymulujc kierowc do zachowania ostro|no[ci [19]. OddziaBywanie oglnoprewencyjne (prewencja generalna) w przypadku przestpstw komunikacyjnych z natury rzeczy musi ogranicza si do samego faktu ukarania i to mo|liwie szybkiego i nieuchronnego [6]. Fundamentalne znaczenie ma zatem nieuchronno[ kary, a nie jej surowo[ [18]. Jak pisaB Beccaria ,,[wiadomo[ niechybno[ci kary, chocia|by umiarkowanej, zawsze wywrze wiksze wra|enie ni| strach przed bardziej surow kar, ale dajc nadziej na bezkarno[ [3]. Obligatoryjny tryb orzekania zakazu prowadzenia pojazdw Obligatoryjno[ oznacza bezwzgldn konieczno[ orzeczenia [rodka karnego, co znajduje swj wyraz w u|ytym sformuBowaniu ,,sd orzeka . Jednocze[nie realizuje wytyczne ustawy gdzie nie ma miejsca na tzw. swobodne uznanie sdziowskie i tzw. indywidualizacj wymiaru kary. Metodzie tej czsto zarzuca si automatyzm ibezmy[lno[, ktra zwalnia sdziego zodpowiedzialno[ci za orzeczenie  przerzucajc j na ustaw [19]. Polityce karania opierajcej si na nieelastycznych rozwizaniach, bez uwzgldnienia konkretnych uwarunkowaD i cech sprawcy zarzuca si trafianie poza cel iniesprawiedliwo[ rozstrzygni [19]. W doktrynie podkre[la si, |e system [rodkw karnych ma du| zalet ale tylko wwczas, gdy pozwala na indywidualizacj, zatem obowizkowy [rodek karny stoi temu na przeszkodzie. Wprawdzie obligatoryjno[ orzekania sprowadza si do roli narzdzia automatycznie rejestrujcego skazania, ale z kolei wBa[nie ona zwiksza skuteczno[ oddziaBywania oglnoprewencyjnego. Tak|e o nieuchronno[ci reakcji karnej mo|na mwi przede wszystkim wwczas, gdy orzeczenie [rodka karnego jest obowizkowe. Decydujc rol odgrywaj tutaj okoliczno[ci skutkujce obowizkiem sdu signicia po ten [rodek karny, gdy| to ich charakter decyduje o ocenie caBego trybu [19]. W my[l art. 42 2 k.k. uruchomienie trybu obligatoryjnego orzekania zakazu powoduj: stan nietrzezwo[ci, stan pod wpBywem [rodka odurzajcego oraz ucieczka z miejsca zdarzenia. Nie budzi wtpliwo[ci uzale|nienie obligatoryjnego trybu orzekania zakazu prowadzenia pojazdw od stanu nietrzezwo[ci. Znaczny udziaB w[rd sprawcw zdarzeD komunikacyjnych osb nietrzezwych uzasadnia w caBej rozcigBo[ci stosowanie wobec nich jak najdalej idcych restrykcji. Pozytywnie nale|y oceni rwnie| ustanowienie obowizku orzeczenia zakazu wobec osb uczestniczcych w ruchu w stanie pod wpBywem [rodka odurzajcego. Dezaprobata negatywnego zjawiska spoBecznego jakim jest narkomania jak najbardziej winna znalez swj wyraz w ustawowej regulacji. Unormowanie ucieczki w tym trybie rwnie| nie nasuwa zastrze|eD, choby z tej przyczyny, |e sprawca opuszczajcy miejsce zdarzenia bez dopeBnienia ci|cych na nim zmocy ustawy obowizkw, dyskwalifikuje siebie jako uczestnika ruchu. Regulacja ta zrwnuje w zakresie odpowiedzialno[ci takiego sprawc ze sprawc nietrzezwym lub znajdujcym si pod wpBywem [rodkw odurzajcych i powoduje, |e oddalenie si zmiejsca zdarzenia staje si nieopBacalne, pomijajc ju| czysto humanitarny, negatywny aspekt tego zagadnienia. Obligatoryjno[ci zakazu prowadzenia pojazdw zarzuca si jednak ograniczenie indywidualizacji tego [rodka  a zatem brak mo|liwo[ci rozpatrywania go w odniesieniu do konkretnej osoby w konkretnych okoliczno[ciach [19]. Dla zapobie|enia negatywnym skutkom takiego orzekania w literaturze zwraca si uwag na celowo[ wprowadzenia instytucji odstpienia od wymierzenia [rodka karnego w wypadkach zasBugujcych na Bagodniejsze potraktowanie. Tymczasem przepis art. 61 k.k. przewiduje co prawda mo|liwo[ odstpienia od orzeczenia [rodka karnego, ale czyni to w wskim zakresie. Ustawa zezwala bowiem na odstpienie od wymierzenia obligatoryjnego [rodka karnego tylko wwczas, gdy sd zrezygnuje jednocze[nie z orzeczenia kary. Na marginesie warto doda, |e przepis art. 61k.k. jest niezmiernie rzadko stosowany [19]. Fakultatywny tryb orzekania zakazu prowadzenia pojazdw Zastosowanie trybu fakultatywnego oznacza, |e w przypadku zaistnienia przesBanek zakazu prowadzenia pojazdw jego orzeczenie pozostawione jest swobodnemu uznaniu sdu. Sd Najwy|szy wielokrotnie podkre[laB, i| w ka|dym przypadku skazania osoby prowadzcej pojazd mechaniczny za przestpstwo drogowe, sd jest zobligowany rozwa|y kwesti celowo[ci orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdw [20], [19]. Wprawdzie przepis art. 42 1 k.k. ma charakter fakultatywny, to jednak zachodz sytuacje, w ktrych sdy od orzeczenia [rodka karnego przewidzianego w tym przepisie odstpowa nie powinny. Do takich sytuacji nale|y zaliczy z caB pewno[ci umy[lne naruszenie zasad bezpieczeDstwa, prowadzenie pojazdu mechanicznego w sposb bezwzgldny, bez liczenia si z innymi uczestnikami ruchu, okazanie zBej woli ilekkomy[lno[ci, jak rwnie| brak posiadania odpowiednich kwalifikacji do prowadzenia pojazdw - zwBaszcza mechanicznych, czy zakBcenie czynno[ci psychomotorycznych [19]. Warto przypomnie, |e zdaniem SN rwnie| nagminno[ przestpstw w ruchu drogowym spowodowana lekcewa|eniem przez kierowcw podstawowych zasad bezpieczeDstwa w komunikacji drogowej, w szczeglno[ci zagro|enie, jakie dla uczestnikw ruchu stwarza prowadzenie pojazdw mechanicznych przez nietrzezwych kierowcw  wymaga surowej represji [32]. Zakres przedmiotowy zakazu prowadzenia pojazdw W przepisie okre[lajcym przesBanki zastosowania tego [rodka karnego wyraznie wskazano, |e w razie fakultatywnego jego orzeczenia obejmuje on ,,zakaz prowadzenia pojazdw okre[lonego rodzaju (art. 42 1 k.k.), a w wypadku obligatoryjnego orzeczenia - ,,zakaz prowadzenia wszelkich pojazdw mechanicznych okre[lonego rodzaju (art. 42 2 k.k.). W zale|no[ci od przyjtego kryterium pojazdy mo|na przykBadowo podzieli na: pojazdy ldowe, wodne, powietrzne (kryterium strefy ruchu), pojazdy mechaniczne i niemechaniczne (kryterium napdu), pojazdy osobowe, ci|arowe, cigniki rolnicze, autobusy (kryterium przeznaczenia), samochody ci|arowe o dopuszczalnej masie caBkowitej nieprzekraczajcej 3,5 t isamochody ci|arowe o dopuszczalnej masie caBkowitej przekraczajcej 3,5 t (kryterium Badowno[ci) [19]. Wybr kryterium podziaBu rodzajowego le|y wyBcznie w kompetencji sdu. Sposb okre[lenia zakresu przedmiotowego zakazu prowadzenia pojazdw zale|ny jest od organu orzekajcego w konkretnej sprawie. Mo|e nastpi poprzez wymienienie pojazdw, ktrych zakaz dotyczy, jak i przez wykluczenie niektrych z nich [19]. Zakres przedmiotowy zakazu prowadzenia pojazdw orzekanego w ramach trybu obligatoryjnego, zostaB ograniczony wyBcznie do pojazdw mechanicznych. Podstawow cech graniczn ,,pojazdu mechanicznego stanowi zrdBo siBy napdowej pojazdu. Je[li pojazd jest poruszany za pomoc silnika spalinowego, elektrycznego, gazowego lub parowego, bdzie zawsze uznawany za mechaniczny [19]. Natomiast pojazdy, ktrych zrdBem napdu jest siBa kierujcego bdz zwierzt, nie mog by zaliczone do tej kategorii. Trafnie rwnie| przyjB Sd Najwy|szy, |e pojazdem mechanicznym w ruchu ldowym jest ka|dy pojazd drogowy lub szynowy napdzany umieszczonym na nim silnikiem, jak rwnie| maszyna samobie|na i motorower [21]. Ponadto podnie[ nale|y, |e warunkiem prawidBowego ksztaBtowania zakazu prowadzenia pojazdw jest takie ustawowe uregulowanie, ktre zachowuje zwizek pomidzy zakresem przedmiotowym tego [rodka karnego a rodzajem u|ytego przez sprawc pojazdu [19]. Konieczno[ objcia zakresem przedmiotowym zakazu w pierwszej kolejno[ci pojazdu, ktry sprawca prowadziB popeBniajc przestpstwo stanowice podstaw jego orzeczenia, znajduje swoje uzasadnienie w celach penalnych, jakie zostaBy przed tym [rodkiem karnym postawione. Przeciwne rozwizanie mogBoby doprowadzi do tego, |e zakaz prowadzenia pojazdw nie bdzie mgB oddziaBywa w ramach prewencji indywidualnej. Wykonywanie zakazu prowadzenia pojazdw PrawidBowe i terminowe wykonanie [rodka karnego stanowi warunek sine qua non jego skuteczno[ci. Tymczasem prewencyjne oddziaBywanie zakazu prowadzenia pojazdw jest znacznie ograniczone wBa[nie z powodu niewBa[ciwego sposobu wykonania tego [rodka karnego [19]. Kodeks karny wykonawczy wymaga, aby postpowanie wykonawcze wszcz bezzwBocznie wwczas, gdy orzeczenie staBo si wykonalne, a wiec z chwil jego uprawomocnienia. Regulamin sdu precyzuje, |e ka|de orzeczenie powinno by skierowane do wykonania w cigu 14 dni od jego uprawomocnienia si lub od daty zwrotu akt sdowi pierwszej instancji [19]. Sd kierujc orzeczenie do wykonania, przesyBa jego odpis lub wycig odpowiedniemu organowi powoBanemu do wykonania orzeczenia. Wprzypadku orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdw sd przesyBa odpis wyroku odpowiedniemu organowi administracji rzdowej lub samorzdu terytorialnego, wBa[ciwemu ze wzgldu na miejsce zamieszkania skazanego. Funkcj w zakresie wydawania praw jazdy oraz kontrolnego sprawdzania kwalifikacji przejB starosta (art. 127 pkt. 6 p.r.d.). W praktyce orzeczenia ozakazie prowadzenia pojazdw wykonuj w jego imieniu kierownicy wydziaBw komunikacji urzdw miast [19]. Kierujc do wykonania orzeczenie zawierajce zakaz prowadzenia pojazdw sd ma obowizek przesBa odpis wyroku wraz z uzasadnieniem, je|eli zostaBo sporzdzone. Konieczne jest rwnie| wskazanie pocztkowej daty, od ktrej nale|y liczy okres wykonania zakazu prowadzenia pojazdw. Warto pamita, |e orzekajc zakaz prowadzenia pojazdw, sd nakBada obowizek zwrotu dokumentu uprawniajcego do prowadzenia pojazdw. Do momentu wykonania powy|szego obowizku, okres na jaki orzeczono ten [rodek karny, nie biegnie [19]. Wykonanie tego [rodka polega zatem na fizycznym odebraniu dokumentu stwierdzajcego posiadane uprawnienia. Wykonujc prawomocny wyrok, organ administracyjny przesyBa kopi zawiadomienia do sdu, ktry orzekB zakaz, drug za[ doBcza do akt ewidencyjnych kierujcego [19]. W latach siedemdziesitych w Polsce prowadzono ewidencj kierowcw popeBniajcych przestpstwa i wykroczenia w ruchu na drogach publicznych, jednak praktyce tej zarzucono brak podstaw prawnych [34], podczas gdy podobne rejestry funkcjonowaBy w wielu krajach europejskich. Wychodzc naprzeciw potrzebom praktyki rwnie| i w naszym kraju  zgodnie z dyspozycj art. 100a ustawy Prawo o ruchu drogowym  stworzono centraln ewidencj kierowcw [26], w celu gromadzenia danych o osobach posiadajcych uprawnienia do kierowania pojazdami oraz tych, ktrym cofnito te uprawnienia. Ewidencj t zostaBy objte tak|e osoby nieposiadajce uprawnieD, wstosunku do ktrych orzeczono [rodek karny zakazu prowadzenia pojazdw [19]. Granice czasowe zakazu prowadzenia pojazdw Zakaz prowadzenia pojazdw jest [rodkiem wymiernym w czasie. Zgodnie z art. 43 1 k.k. zakaz prowadzenia pojazdw wymierza si w latach, a nie w miesicach i latach na okres od roku do lat 10 - je|eli ustawa nie stanowi inaczej [33]. ZaBo|eniu okre[lono[ci wczasie nie przeczy rwnie| fakt wprowadzenia do kodeksu mo|liwo[ci lub obowizku orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdw na zawsze. Czas w tym przypadku jest ustalony i trwajcy de facto do koDca |ycia skazanego - ma zatem granic bezwzgldn. Bez znaczenia dla ustalenia ram czasowych zakazu prowadzenia pojazdw jest fakt, czy towarzyszy on karze, czy orzekany jest samoistnie  co wynika z przyjtej w prawie karnym zasady indywidualizacji kary [19]. WedBug niektrych gBosw doktryny podnoszony jest argument na rzecz orzekania terminw krtkich, bowiem dBugotrwaBe wedBug niektrych teorii s szkodliwe spoBecznie, poniewa| dyskwalifikuj kierowc pod wzgldem fachowym, jak rwnie| na trwaBe eliminuj go z ruchu. W przeciwieDstwie do pozbawionego uprawnieD do prowadzenia pojazdw np. na 2 lata, kierowca z orzeczonym zakazem na lat 10 czsto lekcewa|y wyrok sdu uznajc zasdzony okres za prawie ,,wieczny [19]. Warunkowe umorzenie Zakaz prowadzenia pojazdw mo|e zosta orzeczony tak|e w ramach warunkowego umorzenia postpowania. Sytuacj t opisuje art. 67 3 k.k. Co do istoty warunkowego umorzenia postpowania  jest to jedna z instytucji probacyjnych polegajca na poddaniu sprawcy prbie. Okre[lenie ,,warunkowe zamieszczone w nazwie ka|dej z instytucji probacyjnych, oznacza zastosowanie przez sd pewnego ,,kredytu zaufania na okres prby wpoBczeniu z naBo|eniem na sprawc zobowizaD prawnokarnych o wyraznym resocjalizacyjnym celu. W przypadku warunkowego umorzenia postpowania jest to - zaniechanie [cigania, za[ przy warunkowym zawieszeniu  zaniechanie wykonania kary, natomiast przy warunkowym przedterminowym zwolnieniu  zwolnienia z odbycia reszty kary. Orzekanie [rodkw probacyjnych nakierowane jest przede wszystkim na odniesienie zamierzonego skutku wychowawczego, jak rwnie| zado[uczynienie pokrzywdzonemu za doznane krzywdy oraz spoBecznemu poczuciu sprawiedliwo[ci. Fundamentalnym zadaniem [rodka karnego zakazu prowadzenia pojazdw jest zwalczanie przestpczo[ci komunikacyjnej i tylko wobec takiego charakteru przestpstw winien on mie zastosowanie (wobec osoby uczestniczcej w ruchu za przestpstwo przeciwko bezpieczeDstwu w komunikacji, w szczegln dh    \ ^ ` \ B hnp4<>~o~_O_huhhuh6CJaJmH sH huhh0o6CJaJmH sH h>L56CJaJmH sH "huhhuh56CJaJmH sH huhh0o5CJaJmH sH hqh@CJaJhqhCJaJhqh:RECJaJhqh4CJaJhqh0o5CJ\aJhqh0o5;CJaJhqh0oCJaJhqh0o5CJaJ dfh  jlnp68:<>$a$gduh $`a$gduhgd>L gdq$a$gdks`gdq $ a$gdqBV>@XZ\2:BXNlǼ}rj_T}Ihqh0CJaJhqh:RECJaJhqh CJaJh OfCJaJhqh+I CJaJhqh+*CJaJhqhk`CJaJhqCJaJhqhCJaJhqh(CJaJhqh54CJaJhqh CJaJhqh 5;CJaJhqh55;CJaJh5R>h55CJaJhuhhq5CJaJmH sH >Z\2%4%(&*&&\L$ & FEƀ.a$gd5R> $`a$gdqI & FEƀ.gd5R>!.!0!p!!"""#F##V$2%4%%&&&&(&*&H&j&&㱛zlaVKhqh51CJaJhqheRCJaJhqh'CJaJhqheR5;CJaJhks5CJaJhqheR5CJaJhqhw[i5CJaJhqh295;CJaJhqCJaJhqhCJaJhqh:RECJaJjh B!0J6CJUaJh B!h 6CJaJhqh CJaJ!jhqh 0JCJUaJ&&&'''')))) *J*** +J+,@,B,,,,h-z---*.J..........&/H/߸߭߄|qehqhi6CJaJhqh OfCJaJh OfCJaJhqhiCJaJhcCJaJhqh*CJaJhqh:RECJaJhqhOyCJaJhqhbCJaJ!jhqheR0JCJUaJhqhFCJaJhqheRCJaJhqh51CJaJhqh*Y<CJaJ'&'J(UT$ & FEƀ^`a$gdqT$ & F8Eƀ^8`a$gdksJ(B,./03IT$ & F8Eƀ^8`a$gdks $`a$gdqT$ & F8Eƀ^8`a$gdksH/Z/\/`/^0z0000000P1`1r1t1112:3z33333334446626466686660727@7777`99 :::: :":2:4:6:8:H:::;;;;;;<ɾԾԮԦԮԮh5R>CJaJhksCJaJh OfCJaJhqh|AKCJaJhqh:RECJaJhqh*CJaJhqhiCJaJhqhbCJaJhqh*Y<CJaJA366867:IT$ & F8Eƀ^8`a$gdks $`a$gdqT$ & F8Eƀ^8`a$gdks<<V<X<\<^<`<b<<<==J=L=N=P=V=X=b==">2>4>6>8>J>>>>>>>>>?V?????@t@@A BBBɳɳɳɳɳɫx!jhqh9=80JCJUaJh5R>h9=85CJaJhqh RCJaJhqh9=8CJaJhcCJaJhqh>CJaJhqh:RECJaJhqhACJaJhqhFCJaJhqhpCJaJhqh*CJaJhqh*Y<CJaJ.:`<b<??@@DFVIQL$ & FEƀ.a$gdq $`a$gdqT$ & F8Eƀ^8`a$gdks B(BB"CHCVEEFF ITIIIKKKBLpLLLLpNNNNP Q4QtQPRjR6ULUUUUVVW&WvWWWWWW2XZZ|[[J_X__`aabclccddҿҴҿhXCJaJhECJaJhqh:RECJaJhqh+*CJaJhECJaJhqh>CJaJh5R>CJaJhcCJaJhqh9=8CJaJhJMCJaJ=VIDLxOVS4X[ `aze|eee8i$lBqy$a$gd OfL$ & FEƀ.a$gdq $`a$gdqddpexeze|eeffgggZg(hhhthhh6i4jtjjjjlm,mCJaJhqh*Y<CJaJhqh:RECJaJh5R>CJaJhqh>CJaJhECJaJhcCJaJh5R>h295CJaJhqh29CJaJhqh+*CJaJhqh9=8CJaJhqh OfCJaJ0{{{{&|f|h}}0~2~p~ރ؆XƇȇ,ʊ֊؊ڊ:<jlƋ\꾶ꔌߟ~hqh295;CJaJhXCJaJhqh+*CJaJh5R>h295CJaJhqhF{CJaJhF{CJaJh29CJaJhcCJaJ!jhqh290JCJUaJhqh>CJaJhqh29CJaJhqh*Y<CJaJ1؊ڊ:<YL$ & FEƀ.a$gdqL$ & FEƀ.a$gdq $`a$gdq ̌ΌЌҌڍ܍ލrtv|~8<pr Lf ~6ǻǻǻ~hqh+*CJaJhACJaJhqh CJaJhqh>;CJaJhcCJaJhqh:RECJaJhqh29;CJaJhECJaJhqh>CJaJhq"2CJaJhXCJaJhqh*Y<CJaJhqh29CJaJ1vUT$ & FEƀ^`a$gdqT$ & FEƀ^`a$gdqvUIIAAI$a$gd5R> $`a$gdqT$ & F8Eƀ^8`a$gdET$ & FEƀ^`a$gdqrv ʠ(h2<~ȣ̤2V\hln4v0VXz6RĸꢪyqyhECJaJhqh+*CJaJhqh:RECJaJh5R>CJaJhqhFCJaJhcCJaJhqh295;CJaJh5R>h295CJaJhqhpCJaJhqh*Y<CJaJhECJaJhXCJaJhqh29CJaJhqh CJaJ) j|BDQL$ & FEƀ.a$gdq$a$gd34 $`a$gdqL$ & FEƀ.a$gdq ,±n4@BDjl:<>@$(fpƶ.N(flʽֽؽݶґ聜hACJaJh dCJaJhqh>CJaJhqh295;CJaJh5R>hF5CJaJh5R>h295CJaJhcCJaJh5R>CJaJhqh CJaJhqh+*CJaJhqh29CJaJhqh29;CJaJ-0ؽڽ z $a$gd34L$ & FEƀ .a$gdq $`a$gdqؽڽʿxR| 4(,jnͱ͈ͦ͛͐}}͈{}p}ppppp}hqh$_CJaJUhqh#CJaJh5R>CJaJhqh:RECJaJhqh CJaJhqh>CJaJ!jhqh {^0JCJUaJhqh {^CJaJhqh29CJaJhqh295;CJaJh5R>h295CJaJhqh+*5;CJaJ,o[ci za[ w sytuacji gdy zokoliczno[ci popeBnionego przestpstwa wynika, |e prowadzenie pojazdu przez t osob zagra|a bezpieczeDstwu w komunikacji - oznacza to zatem dopuszczenie analogii na korzy[ sprawcy  art. 42 1 k.k.). W przypadku warunkowego umorzenia nie zachodz przesBanki do stosowania analogii z 2 art. 42 k.k., poniewa| analogia na niekorzy[ sprawcy jest bezwzgldnie zakazana w prawie karnym a przepis ten przewiduje orzeczenie zakazu obligatoryjnie, co znajduje wyraz w sformuBowaniu - ,,sd orzeka a nie jak wyra|a to przepis fakultatywny ,,sd mo|e orzec . Tez t wspiera literalne brzmienie art. 67 3 k.k., ktry stanowi, |e: ,,Umarzajc warunkowo postpowanie karne, sd zobowizuje sprawc do naprawienia szkody w caBo[ci lub cz[ci, a mo|e na niego naBo|y obowizki wymienione w art. 72 1 pkt. 1-3 lub 5, a ponadto orzec [wiadczenie pieni|ne wymienione w art. 39 pkt. 7 oraz zakaz prowadzenia pojazdw, wymieniony w art. 39 pkt. 3, do lat 2 . Reasumujc, jako dodatkowy instrument pomocny w stosowaniu instytucji probacyjnej jak jest warunkowe umorzenie postpowania, zakaz prowadzenia pojazdw pozostaje [rodkiem fakultatywnym. Dowodzc sBuszno[ci tej tezy wesprze si mo|na ponownie przepisem art. 67 3 k.k., ktry jako przepis szczeglny w stosunku do art. 42 2 k.k. wyBcza jego zastosowanie w zakresie warunkowego umorzenia postpowania [24]. Drug istotn kwesti jak reguluje szczegBowo art. 67 3 k.k. w odniesieniu do warunkowego umorzenia postpowania jest okres, na jaki w przypadku zastosowania tej instytucji probacyjnej mo|e by orzeczony zakaz prowadzenia pojazdw. PrzywoBany przepis stanowi, |e zakaz w tym przypadku mo|e by orzeczony tylko na okres do 2 lat, anie jak stanowi art. 43 1 kk  do lat 10. Za doln granic wymiaru tego [rodka karnego nale|y przyj rok  wobec braku ustanowienia odrbnej granicy w powoBanym przepisie art. 67 3. Warto zaakcentowa pozytywn rol jak odgrywa mo|liwo[ orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdw w okresie trwania prby, a w konsekwencji zobowizania do zachowaD bezpiecznych w ruchu drogowym. Polityka karna dotyczca przestpstw komunikacyjnych umo|liwia stosowanie warunkowego umorzenia postpowania wobec sprawcw dotychczas niekaranych, wstosunku do czynw cechujcych si nieumy[lno[ci, ktre nie pocigaj za sob powa|nych nastpstw np. 177 1 k.k., art. 178 a k.k. Zakaz prowadzenia pojazdw  jako [rodek zabezpieczajcy Jedyn funkcj [rodkw zabezpieczajcych  jest zabezpieczenie spoBeczeDstwa przed niebezpieczeDstwem ze strony osb naruszajcych prawo karne [19]. Zakaz prowadzenia pojazdw mo|e by rwnie| stosowany jako [rodek zabezpieczajcy o charakterze administracyjnym. Sytuacj t opisuje art. 99, ktry wskazuje w 1 na art. 39 pkt 3 k.k., ktry rekomenduje zastosowa [rodek karny zakazu prowadzenia pojazdw w sytuacji, gdy sprawca zostanie uznany za niepoczytalnego, co w konsekwencji wyBcza win sprawcy izwalnia go z odpowiedzialno[ci. Takie zachowanie sprawcy cho niezawinione jest jednak bezprawne [19]. Zrodek zakazu prowadzenia pojazdw - jako [rodek zabezpieczajcy ocharakterze administracyjnym mo|e by zastosowany je[li zajdzie taka potrzeba ochrony spoBeczeDstwa przed zachowaniami sprawcy zagra|ajcymi bezpieczeDstwu w komunikacji. PowoBany na wstpie rozwa|aD przepis art. 99 k.k okre[la fakultatywn mo|liwo[ orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdw poprzez u|ycie zwrotu ,,sd mo|e orzec . Ponownie zachodzi sytuacja wyBczenia stosowania przepisu oglnego przez przepis szczeglny (lex specialis derogat legi generali) zgodnie z ktr, cho art. 42 precyzuje oglne przesBanki stosowania zakazu prowadzenia pojazdw oraz tryb jego orzekania jako [rodka karnego to szczegBowy wobec niego art. 99 k.k. reguluje tryb orzekania zakazu prowadzenia pojazdw ale w charakterze [rodka zabezpieczajcego [19]. Ze zrozumiaBych wzgldw zakaz ten wystpujcy w roli [rodka zabezpieczajcego orzekany jest przez sd bez terminu. Sd bowiem uchyla zakaz wwczas, gdy ustaBy przyczyny jego orzeczenia (art. 992 k.k.) [19]. Cel zakazu prowadzenia pojazdw orzekanego jako [rodka zabezpieczajcego jest wyBcznie prewencyjny i nie ma charakteru odwetowego na sprawcy. Zaliczenie na poczet orzeczonego [rodka karnego zakazu prowadzenia pojazdw tak|e okresu rzeczywistego zatrzymania prawa jazdy lub innego dokumentu uprawniajcego do prowadzenia pojazdw Problematyka dopuszczalno[ci zaliczania na podstawie art. 63 2 k.k. okresu faktycznego zatrzymania prawa jazdy zastosowanego na mocy art. 137 ust 1 ustawy prawo o ruchu drogowym, na poczet orzeczonego [rodka karnego zakazu prowadzenia pojazdw (art. 39 pkt 3 k.k.), dotyczy kompleksu przepisw prawa karnego materialnego iprocesowego oraz prawa o ruchu drogowym, ktrych wzajemne powizanie budzi wtpliwo[ci [19]. Przepis artykuBu 63 2 k.k. stanowi, |e na poczet orzeczonych [rodkw karnych oktrych mowa w art. 39 pkt. 2 i 3 k.k., zalicza si okres rzeczywistego stosowania odpowiadajcych im rodzajowo [rodkw zapobiegawczych, wymienionych w art. 276 k.p.k. Obowizujcy poprzednio kodeks karny z 1969 r. przewidywaB w art. 83 4 jednoznaczny obowizek zaliczenia okresu zatrzymania prawa jazdy lub innego dokumentu uprawniajcego do prowadzenia pojazdw na poczet obowizujcej wwczas kary dodatkowej zakazu prowadzenia pojazdw mechanicznych [19]. Wnioskowa nale|y, |e ustawodawca dokonujc sprz|enia przepisw prawa materialnego (art. 63 2 k.k.) znowymi regulacjami procesowymi (art. 276 kpk), nie zwrciB uwagi na brak ustawowego zapisu dotyczcego zaliczenia faktycznego stosowania [rodka przewidzianego w prawie oruchu drogowym. Trudno pomin tak|e tre[ uregulowania art. 43 3 k.k., ktry uzale|nia pocztek biegu okresu zakazu prowadzenia pojazdw mechanicznych od wykonania obowizku zwrotu dokumentu uprawniajcego do prowadzenia pojazdu. Wjego [wietle pozbawione sensu byBoby uznanie zgodne z art. 63 2 k.k., |e zatrzymanie prawa jazdy jeszcze przed orzeczeniem zakazu miaBoby pozosta obojtne dla zaliczenia na jego poczet, okresu faktycznego wykonania tego [rodka [19]. Nale|y uzna zatem, |e doszBo do niezamierzonego bBdu legislacyjnego, powodujcego luk w dyspozycji przepisu art. 63 2 k.k. Konkludujc Sd Najwy|szy wypowiedziaB si w tej sprawie w sposb nastpujcy: ,,Na poczet orzeczonego [rodka karnego zakazu prowadzenia pojazdw (art. 39 pkt 3 k.k.) podlega zaliczeniu, na podstawie art. 63 2 k.k. tak|e okres rzeczywistego zatrzymania prawa jazdy lub uprawniajcego do prowadzenia pojazdw, stosowanego na podstawie art. 137 ust. 1 pkt 1 w zw z art. 135 ust. 1 i pkt 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 Prawo o ruchu drogowym; rozstrzygniecie w tym przedmiocie powinno by zawarte wwyroku, a je|eli wyrok nie zawiera tego rozstrzygnicia, sd podejmuje je postanowieniem na posiedzeniu [19]. Zakaz prowadzenia pojazdw w [wietle wybranych orzeczeD Sdu Najwy|szego iTrybunaBu Konstytucyjnego Przyjta linia orzecznicza SN wpBywa pozytywnie na ugruntowanie przedmiotowej problematyki. Wyodrbni mo|na dwa wyrazne nurty tematyczne judykatw. Pierwszy obejmuje wyroki odnoszce si do zwizku pomidzy rodzajem pojazdu, ktry sprawca prowadziB, a zakresem orzeczonego przez sd zakazu prowadzenia pojazdw z art. 42 2 k.k. Drugi za[ dotyczy orzekania tego [rodka karnego na podstawie wskazanego przepisu wobec nietrzezwych sprawcw przestpstw drogowych prowadzcych pojazd niemechaniczny (rowerzystw). W wyroku SN z 4 grudnia 2006 r. (sygn. V KK 360/06) wyra|ono stanowisko |e, ratio legis zakazu prowadzenia pojazdw stanowi wykluczenie z ruchu drogowego takich kierowcw, ktrzy wykazali, |e zagra|aj bezpieczeDstwu w komunikacji, a zatem nie mo|na abstrahowa od zwizku miedzy rodzajem pojazdu, ktry sprawca prowadziB, azakresem orzeczonego zakazu. Rozstrzygnicie, czy nale|y orzec zakaz prowadzenia wszelkich pojazdw mechanicznych okre[lonego rodzaju powinno wiza si zatem zrodzajem pojazdu, ktry prowadziB sprawca, jako jedn z okoliczno[ci popeBnionego przestpstwa. Druga grupa wyrokw dotyczyBa rozstrzygni dotyczcych orzekania zakazu prowadzenia pojazdw wobec prowadzcych pojazd niemechaniczny w stanie nietrzezwo[ci. Dla przykBadu warto przywoBa wyrok z dnia 16 stycznia 2007 r. (sygn. Kk. 4040/06). Sprawca przestpstwa z art. 178a 2 k.k. poruszaB si rowerem po drodze publicznej pozostajc wstanie nietrzezwo[ci. Prokurator Generalny wnisB kasacj na niekorzy[ sprawcy, wnioskujc o uchylenie zaskar|onego wyroku Sdu Rejonowego, wmotywach podajc, |e orzeczenie zapadBo z ra|c obraz przepisu 422 k.k. Zdaniem Sdu Najwy|szego rower jest pojazdem niemechanicznym, wobec czego istniaB wedBug SN obligatoryjny obowizek orzeczenia wobec takiego sprawcy zakazu prowadzenia wszelkich pojazdw mechanicznych, bdz pojazdw mechanicznych okre[lonego rodzaju (art. 42 2 k.k.). Kierujcy rowerem po drodze publicznej w stanie nietrzezwo[ci byB osob uczestniczc w ruchu, czego konsekwencj zdaniem sdu winno by zastosowanie art. 422 k.k. W przypadku kolejnego przykBadowego wyroku (V KK 415/06z dnia 16 stycznia 2007r.) Sd orzekB, |e: ,,aktualny stan prawny nie wymaga, aby sprawc wobec ktrego ma by orzeczony [rodek karny zakazu prowadzenia wszelkich pojazdw mechanicznych albo pojazdw mechanicznych okre[lonego rodzaju (art.422 k.k.), byBa osoba prowadzca pojazd mechaniczny. Wymaga natomiast, by sprawc byBa osoba uczestniczca w ruchu. Zgodnie zprzepisami prawa o ruchu drogowym s to: pieszy, kierujcy oraz osoby przebywajce wpojezdzie lub na pojezdzie znajdujcym si na drodze . Argumentacj Sdu Najwy|szego podzieliB rwnie| TrybunaB Konstytucyjny obradujc wkwietniu 2009 r. nad kwesti konstytucyjno[ci art. 178 a 2 k.k. Pytajcy sd zarzuciB wwczas naruszenie w tym przepisie zasad rwno[ci obywateli wobec prawa, sprawiedliwo[ci spoBecznej oraz zasady proporcjonalno[ci wyra|onych w Konstytucji RP. TrybunaB midzy innymi wskazaB na r|nice w statusie pieszego i rowerzysty na gruncie prawa o ruchu drogowym, kwestionujc tym samym podobieDstwa. Nie wnikajc gBbiej wistot argumentacji TrybunaBu Konstytucyjnego, w efekcie przyjtych rozwizaD na rowerzyst zostaje naBo|ony obligatoryjnie zakaz prowadzenia pojazdw, co najmniej okre[lonego rodzaju  z tym , |e mechanicznych. Nie do[ na tym, mo|e zosta ukarany tak|e zakazem prowadzenia rowerw, co stawia go w sytuacji gorszej od kierujcego pojazdem mechanicznym. Rowerzysta wobec ktrego orzeczono zakaz prowadzenia pojazdw na zawsze znajduje si nawet w sytuacji gorszej od sprawcy skazanego na dBugoletni kar pozbawienia wolno[ci. Wobec sprawcw z orzeczonym zakazem prowadzenia pojazdw mechanicznych na zawsze, mo|liwo[ zatarcia skazania zostaje wykluczona w ogle, stanowic stygmatyzacj sprawcy do koDca |ycia [19]. Inicjatywy ustawodawcze w zakresie zmian unormowaD dotyczcych zakazu prowadzenia pojazdw i aktualny stan prac legislacyjnych nad projektem 28 kwietnia 2009 r. do MarszaBka Sejmu RP wniesiony zostaB poselski projekt ustawy (druk nr 2115) dotyczcy zmian w kodeksie karnym w zakresie dotyczcym orzekania [rodka karnego zakazu prowadzenia pojazdw [25]. Zaproponowane zmiany dotyczyBy 3 i 4, art. 42 k.k., ktre w zaprojektowanym ksztaBcie wprowadzaj obligatoryjno[ orzekania zakazu prowadzenia wszelkich pojazdw mechanicznych na zawsze, je|eli sprawca w czasie popeBnienia przestpstwa okre[lonego w art. 173 lub 174, ktrego nastpstwem jest [mier innej osoby lub ci|ki uszczerbek na jej zdrowiu, albo w czasie popeBnienia przestpstwa okre[lonego w art. 177 2 lub w art. 355 2 byB w stanie nietrzezwo[ci, pod wpBywem [rodka odurzajcego lub zbiegB z miejsca zdarzenia. Ponadto projekt przewidywaB w 4 art. 42 obligatoryjne orzekanie zakazu prowadzenia wszelkich pojazdw mechanicznych, za przestpstwo okre[lone w art. 178 a 1. W projekcie zaostrzono rwnie| granice ustawowego zagro|enia za przestpstwo bezskutkowego prowadzenia pojazdu w stanie nietrzezwo[ci wwarunkach recydywy (je[li sprawca byB uprzednio prawomocnie skazany za prowadzenie pojazdu mechanicznego) wymierzajc drastycznie wysok kar od 3 do 5 lat pozbawienia wolno[ci, de facto w zakresie odpowiedzialno[ci zrwnujc je ze zbrodni. W uzasadnieniu do projektu przywoBano argument stale rosncej liczby nietrzezwych kierowcw. Na podstawie danych policyjnych stwierdzono zawodno[ stosowania dotychczasowych instrumentw zarzucajc im sporadyczno[ ich stosowania. W ocenie projektodawcw proponowane unormowanie winno odnie[ jedynie pozytywne skutki spoBeczne wpBywajc na popraw bezpieczeDstwa obywateli. W stanowisku rzdu do w/w poselskiego projektu ustawy z dnia 15 wrze[nia 2009 r. podkre[lono skuteczno[ obowizujcych aktualnie unormowaD, w tym midzy innymi art. 42 2 k.k., ktry niewtpliwie wzmacnia orzekany obligatoryjnie [rodek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdw mechanicznych albo pojazdw mechanicznych okre[lonego rodzaju. Odniesiono si w sposb negatywny do zwikszania poziomu represyjno[ci obowizujcego prawa. Zanegowano zwBaszcza zrwnanie ze zbrodni recydywy bezskutkowego prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzezwo[ci (178 a 4 k.k.), ktremu zarzucono ra|c niewspBmierno[ penalizowanego zachowania do reakcji karnej, jak rwnie| brak wewntrznej spjno[ci przepisw prawa. Ponadto zdaniem rzdu (reprezentowanego przez Ministra Sprawiedliwo[ci) projektowany przepis spowodowaBby konieczno[ zwikszenia wydatkw na wiziennictwo, ktrych skal trudno oszacowa. Wej[cie w |ycie proponowanych rozwizaD pocigaBoby zdaniem rzdu znaczce zmniejszenie zakresu dyskrecjonalnej wBadzy sdu orzekajcego w danej sprawie. Tego rodzaju dziaBania legislacyjne zdaniem rzdu prowadzi bd do automatyzmu reakcji karnej, ktry pozostaje w sprzeczno[ci z unormowaniami okre[lajcymi zasady wymiaru kary. Projekt zostaB rwnie| negatywnie zaopiniowany przez Sd Najwy|szy, Krajow Rad Sdownictwa oraz Naczeln Rad Adwokack. W wy|ej wymienionych opiniach nie dostrzegano potrzeby ingerencji w obecnie obowizujcy przepis art. 178 a k.k., uznano rwnie|, |e obligatoryjne orzekanie [rodka karnego okre[lonego z art. 42 3 k.k. i 42 k.k. jest sprzeczne z zasad indywidualizacji kary i ogranicza w sposb bezpodstawny swobod sdziowskiego uznania w tym zakresie. Jedynie opinia PaDstwowej Agencji Rozwizywania Problemw Alkoholowych uznaBa propozycj wprowadzenia obligatoryjno[ci orzekania [rodka karnego zakazu prowadzenia pojazdw wprojektowanych rozwizaniach za zasadn. Krytycznie natomiast odniosBa si do podwy|szenia dolnego wymiaru kary zrwnujcego przestpstwo 178 a 4 ze zbrodni - uznajc je za niewspBmierne. Zaprezentowany powy|ej projekt trafiB pod obrady Sejmu 28.08.2009 r., gdzie po pierwszym czytaniu zostaB skierowany do komisji i podkomisji sejmowych. Przewodniczcy Podkomisji StaBej do nowelizacji prawa karnego prof. Marian Filar przedBo|yB 2 grudnia 2009 r. sprawozdanie z prac Podkomisji, w wyniku ktrych zaproponowano w odniesieniu do propozycji obligatoryjnego orzekania zakazu wszelkich pojazdw mechanicznych na zawsze nieco inne rozwizanie. Mianowicie do tre[ci art. 42 3 zaproponowanego w projekcie dodano tre[ stanowic swoisty ,,wentyl bezpieczeDstwa dla nadmiernego automatyzmu wbrzmieniu: ,,sd mo|e odstpi od orzeczenia zakazu prowadzenia wszelkich pojazdw na zawsze, je|eli zachodzi wyjtkowy wypadek uzasadniony szczeglnymi okoliczno[ciami . Propozycj 4 dotyczc obligatoryjnego orzekania zakazu prowadzenia wszelkich pojazdw mechanicznych na zawsze, a w przypadku recydywy bezskutkowego prowadzenia pojazdu wstanie nietrzezwo[ci - komisja przyjBa w niezmienionym ksztaBcie (art. 42 4). CaBkowicie za[ odstpiono od propozycji zrwnania przestpstwa z art. 178 a ze zbrodni. Projekt podkomisji trafiB pod obrady Sejmu gdzie po pierwszym i drugim czytaniu (6 i 8 stycznia 2010 r.) zostaB przekazany Prezydentowi i MarszaBkowi Senatu. Tekst ustawy przekazany do Senatu zawiera zaproponowan przez Podkomisj tre[ 3 art. 42. Zrezygnowano natomiast z proponowanego unormowania 4 art. 42 dotyczcego obligatoryjnego orzekania zakazu prowadzenia pojazdw mechanicznych na zawsze w przypadku recydywy bezskutkowego prowadzenia pojazdu w stanie nietrzezwo[ci. Podsumowanie Pobie|na jedynie analiza unormowaD odnoszcych si do omawianego [rodka karnego skBania do przyjcia tezy, |e jakkolwiek kwestionowana byBaby jego skuteczno[ pozostaje on cigle instrumentem oddziaBywania, ktry wzmacnia prewencj, pozostajc or|em niedocenianym. Jednak sankcje karne jako najostrzejsze z mo|liwych ingerencji wsfer praw i wolno[ci obywatelskich nie powinny by ustanawiane w sposb intuicyjny, ale musz odwoBywa si do rzeczywistych potrzeb kryminalnopolitycznych. Warto w tym miejscu przytoczy pouczajc teori M. Szerera, ktry wspierajc si na maksymie Cycerona, |e ,,strach nie jest trwaBym nauczycielem obowizku pisze, |e ,,budzenie lku jest o tyle narzdziem pomocniczym dla pedagogiki, o ile nie pozwala duszy czBowieka zapeBni si zwaBami nastawieD, przez ktre dziaBanie wychowawcze albo w ogle nie przebrnie, albo bdzie przedostawa si z najwy|szym trudem [28]. LITERATURA: Bachrach A., (1969): Przestpstwa drogowe w projekcie kodeksu karnego, PaDstwo i Prawo z.1. Bauer A., (1961): ,,Der freie und un berechbare Mensch. Kritik der Markt-, Meinungs  und Motivforschung, Nrnberg. Beccaria C., (1959): O przestpstwach i karach, Warszawa. BuchaBa K., (1964): Dyrektywy sdowego wymiaru kary, Warszawa. BuchaBa K., (1995): Polskie prawo karne , Warszawa. BuchaBa K., Z zagadnieD sdowego wymiaru kary za przestpstw drogowe. Cyprian T., (1963): Wypadki drogowe [wietle prawa karnego, Warszawa. Cyprian T., (1962): Problem kary za przestpstwa drogowe, PaDstwo i Prawo, Warszawa. Cyprian T., (1966): Postp techniczny a prawo karne Warszawa. Cyprian T., (1978): Przestpstwa drogowe a prawo karne PS-Z z. VI. GubiDski A., (1996): Zmiany prawa karnego a granice oceny sdziowskiej, PaDstwo i Prawo z. 3, Warszawa. Kochanowski J., (1991): Przestpstwa i wykroczenia drogowe. Komentarz, Warszawa. Kodeks Karny (2009): Warszawa. Kulesza J., Warunki orzekania kary dodatkowej zakazu prowadzenia pojazdw. Krajewski K., (1978): Orzeczenie kary dodatkowej zakazu prowadzenia pojazdw mechanicznych przez kolegium do spraw wykroczeD oraz sd, NP nr 4. Leciak M., (2007): Zakaz prowadzenia pojazdw na wokandzie Sdu Najwy|szego, Paragraf na drodze, nr 5. Lernell L., (1977): Podstawowe zagadnienia penologii, Warszawa. Lernell L., (1961): WykBad prawa karnego. Cz[ oglna Warszawa. Aucarz K., (2005): Zakaz prowadzenia pojazdw jako [rodek polityki kryminalnej, WrocBaw. UchwaBa PeBnego SkBadu Izby Karnej z dn. 28 lutego 1975. UchwaBa skBadu 7 sdziw z dnia 12 maja 1993 I KZP 9/93. Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r.- Prawo o ruchu drogowym. Olszewski M., (1970): Ochrona bezpieczeDstwa drogowego w nowym kodeksie karnym, Palestra z. 4. Postanowienie SN z dn. 29 stycznia 2002  I KZP 33/2001. Projekt ustawy przedBo|ony MarszaBkowi Sejmu RP 28 kwietnia 2009 r. druk sejmowy 2115: Rozporzdzenie Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji z dnia 3 sierpnia 2001r. wsprawie centralnej ewidencji kierowcw. Sienkiewicz Z., (1997): Samoistne orzeczenie [rodkw karnych w nowym kodeksie karnym, PaDstwo i Prawo z.6. Szerer M., (1964): Karanie a humanizm, Warszawa. Szumski J., (1990): Kilka uwag kryminologicznych o karze zakazu prowadzenia pojazdw, PaDstwo i Prawo z.2. Wrbel W., (1994): Zrodki karne w projekcie kodeksu karnego, Przegld Sdowy nr 7-8. Wrblewski J., Rozumienie prawa i jego wykBadnia, Ossolineum. Wyrok SN z dnia 17 maja 1974 r.  V KR 128/74. Wyrok SN z 3 lutego 1992 II KRN 44/91. Zarzdzenie nr 115/70 Ministra Spraw Wewntrznych z dnia 29 grudnia 1970.  Art. 56 Przepisy art. 53, art. 541 oraz art.55 stosuje nieodpowiednio do orzekania innych [rodkw przewidzianych w tym kodeksie.  Bac.: ostatni ostateczny [rodek  Art. 42 1 Sd mo|e orzec zakaz prowadzenia pojazdw okre[lonego rodzaju w razie skazania osoby uczestniczcej w ruchu za przestpstwo przeciwko bezpieczeDstwu w komunikacji, w szczeglno[ci je|eli z okoliczno[ci popeBnionego przestpstwa wynika, |e prowadzenie pojazdu przez t osob zagra|a bezpieczeDstwu w komunikacji. 2 Sd orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdw mechanicznych albo pojazdw mechanicznych okre[lonego rodzaju, je|eli sprawca w czasie popeBnienia przestpstwa wymienionego w 1 byB w stanie nietrzezwo[ci, pod wpBywem [rodka odurzajcego lub zbiegB z miejsca zdarzenia okre[lonego w art. 173, 174 lub 177. 3 Sd mo|e orzec zakaz prowadzenia wszelkich pojazdw mechanicznych na zawsze, je|eli sprawca w czasie popeBnienia przestpstwa okre[lonego w art. 173 lub 174, ktrego nastpstwem jest [mier innej osoby lub ci|ki uszczerbek na jej zdrowiu, albo w czasie popeBnienia przestpstwa okre[lonego w art.1772 lub w art. 3552 byB w stanie nietrzezwo[ci, pod wpBywem [rodka odurzajcego lub zbiegB zmiejsca zdarzenia. (art. 423 dodany ustaw z dn. 14.04.2000 Dz.u. nr 48, poz. 548, ktra wchodzi w |ycie 15.07.2000 r.) 4 Sd orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdw mechanicznych na zawsze w razie ponownego skazania osoby prowadzcej pojazd mechaniczny w warunkach okre[lonych w 3. (art. 424 dodany ustaw z dn. 14.04.2000 Dz.u. nr 48, poz. 548, ktra wchodzi w |ycie 15.07.2000 r.)  art.53.1.Sd wymierza kar wedBug swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustaw baczc, by jej dolegliwo[ nie przekraczaBa stopnia winy, uwzgldniajc stopieD spoBecznej szkodliwo[ci czynu oraz biorc pod uwag cele zapobiegawcze i wychowawcze, ktre ma osign w stosunku do skazanego, a tak|e potrzeby w zakresie ksztaBtowania [wiadomo[ci prawnej spoBeczeDstwa. 2.Wymierzajc kar sd uwzgldnia w szczeglno[ci motywacj i sposb zachowania si sprawcy, popeBnienie przestpstwa wsplnie z nieletnim, rodzaj i stopieD naruszenia ci|cych na sprawcy obowizkw, rodzaj i rozmiar ujemnych nastpstw przestpstwa, wBa[ciwo[ci i warunki osobiste sprawcy, sposb |ycia przed popeBnieniem przestpstwa i zachowanie si po jego popeBnieniu, a zwBaszcza staranie onaprawienie szkody lub zado[uczynienie w innej formie spoBecznemu poczuciu sprawiedliwo[ci, a tak|e zachowanie si pokrzywdzonego. 3.Wymierzajc kar sd bierze tak|e pod uwag pozytywne wyniki przeprowadzonej mediacji pomidzy pokrzywdzonym a sprawc albo ugod pomidzy nimi osignit w postpowaniu przed sdem lub prokuratorem.  612k.k. ,,odstpujc od wymierzenia kary, sd mo|e rwnie| odstpi od wymierzenia [rodka karnego, chocia|by jego orzeczenie byBo obowizkowe  art.67.1.Warunkowe umorzenie nastpuje na okres prby, ktry wynosi od roku do 2 lat i biegnie od uprawomocnienia si orzeczenia. 2.Umarzajc warunkowo postpowanie karne, sd mo|e w okresie prby odda sprawc pod dozr kuratora lub osoby godnej zaufania, stowarzyszenia, instytucji albo organizacji spoBecznej, do ktrej dziaBalno[ci nale|y troska o wychowanie, zapobieganie demoralizacji lub pomoc skazanym. 3.(32) Umarzajc warunkowo postpowanie karne, sd zobowizuje sprawc do naprawienia szkody w caBo[ci lub w cz[ci, a mo|e na niego naBo|y obowizki wymienione w art. 72 1 pkt 1-3, 5 lub 7a, a ponadto orzec [wiadczenie pieni|ne wymienione w art. 39 pkt 7 oraz zakaz prowadzenia pojazdw, wymieniony w art. 39 pkt 3, do lat 2.  Art.99.(42) 1.Je|eli sprawca dopu[ciB si czynu zabronionego w stanie niepoczytalno[ci okre[lonej w art. 31 1, sd mo|e orzec tytuBem [rodka zabezpieczajcego obowizek lub zakazy wymienione w art. 39 pkt 2-3, je|eli jest to konieczne ze wzgldu na ochron porzdku prawnego, oraz przepadek wymieniony w art. 39 pkt 4. 2.Wymienione w 1 obowizek lub zakazy orzeka si bez okre[lenia terminu; sd uchyla obowizek lub zakazy, je|eli ustaBy przyczyny ich orzeczenia.     Transport Samochodowy 1-2010 Zakaz prowadzenia pojazdw& PAGE 52 PAGE 51 `bfhjlh.024\`NPRT| ~     $ L     f h  F ` b h  ,4X|~hqh|AKCJaJhqh:RECJaJh dCJaJhqh#CJaJhqh+*CJaJhqh29CJaJhqh$_CJaJF&(Plnl.4|02r.@z|  !d!t!!!ѸѭѭѢїѭїїяїїф|фɄh5R>CJaJhqhCJaJhACJaJhqh$_CJaJhqh:RECJaJhqhVCJaJ!jhqhtz 0JCJUaJhcCJaJhqh29CJaJhqh295;CJaJh5R>h295CJaJh5R>5CJaJ0&(Bz|!YL$ & FEƀ .a$gdq $`a$gdqL$ & FEƀ .a$gdq !!!!!""b"""## $$4$6$:$<$>$@$%%&&&&&&.''$((((((())t*v*x*z*+++,,,,..p.r.t.v.0000 111ļhqhFCJaJhqh|AKCJaJh5R>CJaJhqhVCJaJhcCJaJh dCJaJhqh:RECJaJhqh$_CJaJhqh29CJaJ=!p-11b2d2d6:BGPPL$ & FEƀ .a$gdq $`a$gdq 1111111.2`2b2d244446677889@999:0:====Z==x>>??@@NCPClEEиymhqh296CJaJh dCJaJhqh:RECJaJh5R>CJaJhqh.PECJaJhqh29CJaJhqh295;CJaJh5R>h295CJaJh5R>hV5CJaJh5R>h DE5CJaJh5R>5CJaJhqh9=85;CJaJhqh29;CJaJ*EEhFFGGG~GGGHIJFJ~JJJKtLLLLOOOO.P2PZPPPPPPQQкккФЯккккwk]hqh295;CJaJh5R>h295CJaJh5R>5CJaJhqh9=85;CJaJhqhT5;CJaJhcCJaJhF{hTCJaJhqh|AKCJaJhqh-LGCJaJhqh:RECJaJhqhTCJaJhqhT6CJaJhqh296CJaJhqh:RE6CJaJ#PQQ[^|hnp{r{{{YL$ & FEƀ.a$gdq $`a$gdqL$ & FEƀ .a$gdq Q|R~RSdStSSSSSSrTTVVVVVVVVX4X6XxXXXXXXXXXYY[[[[>\\l]]````0c2c4c6c8c:cccd"eree^gzgDjFjHjJjbjjjhqhdCJaJhqh:RECJaJh^cCJaJhqhCJaJhqh5CJaJhqh|AKCJaJhqh+*CJaJhqh29CJaJCjjjjjkkkk8mxmnnnnnnnnDrrrrrrhssuuuuvXvvvw,www`yyp{r{{{@}^}v}}}}}~$~^b̗hqhCCJaJhACJaJhqhOuCJaJh5R>h295CJaJhqh5R>CJaJhqh OfCJaJhqh5CJaJhqh:RECJaJh5R>CJaJhqhdCJaJhqh29CJaJ7{b‚~xY$ & F 78$Eƀ[]^7`a$gdq$ 8$`a$gdq$ `a$gdq $`a$gdqb2‚Ƃ~jndhЅԅ`dɽ~sksksk`kUkUsk`Uhqh|CJaJhqhCJaJhqCJaJhqh5CJaJhuhhqCJaJmHsHhqhzPCJaJmHsHhuhh5CJaJhuhhqCJaJhqhCCJaJhqh.4>5CJaJhqhpCJaJhqh9=8CJaJhqh"CJaJhqh5CJaJhqh29CJaJ~jKY$ & F 78$Eƀ[]^7`a$gdqY$ & F 78$Eƀ[]^7`a$gdqdЅKY$ & F 78$Eƀ[]^7`a$gdqY$ & F 78$Eƀ[]^7`a$gdqЅ`KY$ & F 78$Eƀ[]^7`a$gdqY$ & F 78$Eƀ[]^7`a$gdqKY$ & F 78$Eƀ []^7`a$gdqY$ & F 78$Eƀ[]^7`a$gdqvKY$ & F 78$Eƀ []^7`a$gdqY$ & F 78$Eƀ []^7`a$gdqvVKY$ & F 78$Eƀ []^7`a$gdqY$ & F 78$Eƀ []^7`a$gdqV\ލVrtv̑8xȒXZ:<>@BDFJLN߾ꬡ}l!jh B!h T0JCJUaJhqh TCJaJh TCJaJ!jhqh T0JCJUaJhqh sCJaJ hqhhqhXCJaJhqh;CJaJhqhCCJaJhqh&ECJaJhqh|CJaJhqhCJaJhqhcCJaJ)V KY$ & F 78$Eƀ[]^7`a$gdqY$ & F 78$Eƀ[]^7`a$gdq ܌\KY$ & F 78$Eƀ[]^7`a$gdqY$ & F 78$Eƀ[]^7`a$gdq\ލKY$ & F 78$Eƀ[]^7`a$gdqY$ & F 78$Eƀ[]^7`a$gdqvKY$ & F 78$Eƀ[]^7`a$gdqY$ & F 78$Eƀ[]^7`a$gdqvKY$ & F 78$Eƀ[]^7`a$gdqY$ & F 78$Eƀ[]^7`a$gdq̑KY$ & F 78$Eƀ[]^7`a$gdqY$ & F 78$Eƀ[]^7`a$gdq̑ȒKY$ & F 78$Eƀ[]^7`a$gdqY$ & F 78$Eƀ[]^7`a$gdq֔KY$ & F 78$Eƀ[]^7`a$gdqY$ & F 78$Eƀ[]^7`a$gdq֔KY$ & F 78$Eƀ[]^7`a$gdqY$ & F 78$Eƀ[]^7`a$gdq\KY$ & F 78$Eƀ![]^7`a$gdqY$ & F 78$Eƀ []^7`a$gdq>@BJʠttttttttl$a$gdeR$ 8^`8a$gdks$ 8$`a$gdq $`a$gdqY$ & F 78$Eƀ"[]^7`a$gdq Nprڟܟʠ̠£ģƣԣ¦ $&RTVѶѪџѪ͛h}lh {^h TCJaJhqh TCJH*aJh:%h TCJaJhqh TCJ\aJh Thqh TCJaJh TCJaJ!jhqh T0JCJUaJh B!h TCJaJ=$TVZ\`bfhln$ 87$8$H$^`8a$gd d$ 8^`8a$gd d$ 8^`8a$gdE$ 8^`8a$gdEVX\^bdhjn ׽אxhqh sCJaJhdh T0JCJaJ!jhdh T0JCJUaJhE0JCJaJmHnHuh Th T0JCJaJ!jh Th T0JCJUaJh T6CJaJh Th'6h T6CJaJh\h T6CJaJh}ljh}lUn $ 8$`a$gdqh]hgd^L] &`#$gdd$a$gd'6 @ 00&P 1P+:p>LO( 8!n"n#$% "D@D NormalnyCJ_HaJmHsHtHJ@J ] NagBwek 1$$@&a$5OJQJ\^@^ h NagBwek 2$<@& 56CJOJQJ\]^JaJX@X h NagBwek 3$<@&5CJOJQJ\^JaJJA@J Domy[lna czcionka akapituPiP  Standardowy4 l4a ,k, Bez listyP^@P dNormalny (Web)dd[$\$ B*ph^U@^ d HiperBcze1567>*CJOJQJS*Y(\]aJo(ph#ZOZ d articletitle$<<a$5B* CJ\aJph'Ox4 @"4 ^L]Stopka  p#0)@10 ^L] Numer stronyP@BP Tekst przypisu dolnegoCJaJP&@QP OdwoBanie przypisu dolnegoH*BV@aB 1U|yteHiperBcze >*B* phtst \Tabela - Siatka7:V0FF 0- Tekst dymkaCJOJQJ^JaJ<O< x97B*CJOJQJaJph4W@4 @e Pogrubienie5\8@8 dNagBwek  p#TB@T Tekst podstawowy$dha$ OJQJ^JVC@V ]Tekst podstawowy wcityx^<X@< c4Y Uwydatnienie 56\]:O: c4YA2CJOJQJ^JaJo(phT+T g@Tekst przypisu koDcowego CJaJT*T g@OdwoBanie przypisu koDcowegoH*  =]l? 4 )  L %kz|M@0@0@0@0@0@00234i a%!\qz01  L n!""$%'*+..0000246: > > > >>F>G>lCmCCCDFEEEFFFHJ\M]MMMN5R>TOU!X"XNXOX[\\]]_`{de[gfi)jEkFkkkpo qqmrnr)s*stz||}}eEx:;ȌɌΑE*h>?@LM!]Ԧc?bZ۪4nAzҬPWA3xQd˵̵La/Jgݿ޿0000000000000000000 00000 000 0 0 0000 0 000 0 0000 00000000000000 00000000000 0000 0000 0 0 0 000000 00000000 00000 00000000000 0 000000 0 00000 0 0000000 0 0000000 0 0000000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0  0  0  0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0!00@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@000 @000@000@000@000@0@0@0@0@0@0@0@0@0@000234i a%!\qz01  L n!""$%'*+..0000246: > > > >>F>G>lCmCCCDFEEEFFFHJ\M]MMMN5R>TOU!X"XNXOX[\\]]_`{de[gfi)jEkFkkkpo qqmrnr)s*stz||}}eEx:;ȌɌΑE*h>?@LM!]Ԧc?bZ۪4nAzҬPWA3xQd˵̵La/Jgݿ޿000000000000000000 00000 000 0 0 0000 0 000 0 0000 00000000000000 00000000000 0000 0000 0 0 0 000000 00000@000 00000 00000000000 0 000000 0 00000 0 0000000 0 0000000 0 0000000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0  0  0  0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0!0 00@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0@0 00 @0@0@0@0@00 0 U@00 0@0@000@0@00 0 ,M 00 *GUcccf>&H/<Bd{ؽ!1EQjbNV dgijmoqstvy{}>&J(3:VIv!P{~ЅvV \v̑֔n ehklnpruwxz|fGNQU\_f!!8@0(  B S  ?ʼDlʼlʼkʼ<ʼʼdʼteʼ fʼfʼfʼ gʼLgʼgʼgʼ hʼLhʼhʼLiʼiʼLjʼjʼLkʼkʼkʼ lʼLl,GQ1ee:kl)t4u~wz{{I 2i     .LQ5ee?kl+t6uwz{{N7k >*urn:schemas-microsoft-com:office:smarttags PersonNameC*urn:schemas-microsoft-com:office:smarttagsmetricconverter .O177 178 a2 3 5, a ProductID2@fi%%0(B(./0044EECFUFMMZMMMQQQQWWf\h\]]]]O^[^^^` `$e'eoereeeff hhhhjj#k%kllnooooooo)t,t4u7u}wwzz{{{{{{}}jopu݁σ9FʕjwѣأOWϥѥҥܥ#+Za۪|ilfw  B I -0(7n x !##$$%%!'5'((**-*-U.W.//00q1s133o8899<<!=/=,D.DUF[FHHSQWQTTUTaTWW(Z0ZZZ\\]]^^bbcc{d}dffjgvgiiXkgkAlOlmmKn\n]o_oopqqq ru$u+y3yyyzz[hL_(.Ί^s̢֢ ¦ʦ29?K PYūϫ:<ѽ3j  mCC]MM"XOX\]qq@MĪ۪3ܿMMZM\;p:G :BhN ; &Z$"g*T>R&xpg#(j;)`67 +&oqG60M@0lkvIJ30x^`@ߐ}"DezxD4x QHbQx]D(6pxi\F ^iI-lt`<(zG{yYvh hh^h`hH.h 88^8`hH.h L^`LhH.h   ^ `hH.h   ^ `hH.h xLx^x`LhH.h HH^H`hH.h ^`hH.h L^`LhH.^`OJQJo(hH ^`hH. pp^p`hH. @ @ ^@ `hH. ^`hH. ^`hH. ^`hH. ^`hH. PP^P`hH.hhh^h`OJQJo(hHh88^8`OJQJ^Jo(hHoh^`OJQJo(hHh  ^ `OJQJo(hHh  ^ `OJQJ^Jo(hHohxx^x`OJQJo(hHhHH^H`OJQJo(hHh^`OJQJ^Jo(hHoh^`OJQJo(hHh^`OJQJo(hHh^`OJQJ^Jo(hHohpp^p`OJQJo(hHh@ @ ^@ `OJQJo(hHh^`OJQJ^Jo(hHoh^`OJQJo(hHh^`OJQJo(hHh^`OJQJ^Jo(hHohPP^P`OJQJo(hH ^`hH. ^`hH. pp^p`hH. @ @ ^@ `hH. ^`hH. ^`hH. ^`hH. ^`hH. PP^P`hH.;^`5679;<CJH*CJOJQJS*TXo(hH. ^`hH. pLp^p`LhH. @ @ ^@ `hH. ^`hH. L^`LhH. ^`hH. ^`hH. PLP^P`LhH. hh^h`hH) ^`hH) 88^8`hH) ^`hH() ^`hH() pp^p`hH()   ^ `hH. @ @ ^@ `hH.   ^ `hH.^`OJQJo(hH ^`hH. pp^p`hH. @ @ ^@ `hH. ^`hH. ^`hH. ^`hH. ^`hH. PP^P`hH.^`OJQJo(hH ^`hH) pp^p`hH. @ @ ^@ `hH. ^`hH. ^`hH. ^`hH. ^`hH. PP^P`hH.hhh^h`OJQJo(hHh 88^8`o(hH.h^`OJQJo(hHh  ^ `OJQJo(hHh  ^ `OJQJ^Jo(hHohxx^x`OJQJo(hHhHH^H`OJQJo(hHh^`OJQJ^Jo(hHoh^`OJQJo(hH^`OJQJo(hH ^`hH. pp^p`hH. @ @ ^@ `hH. ^`hH. ^`hH. ^`hH. ^`hH. PP^P`hH. ^`hH[]. ^`hH.   ^ `hH. \ \ ^\ `hH. ,,^,`hH. ^`hH. ^`hH. ^`hH. ll^l`hH.hhh^h`OJQJo(hHh88^8`OJQJ^Jo(hHoh^`OJQJo(hHh  ^ `OJQJo(hHh  ^ `OJQJ^Jo(hHohxx^x`OJQJo(hHhHH^H`OJQJo(hHh^`OJQJ^Jo(hHoh^`OJQJo(hHh?s^`s5679;<CJH*CJOJQJS*TXaJo(hH[] ^`hH.   ^ `hH. \ \ ^\ `hH. ,,^,`hH. ^`hH. ^`hH. ^`hH. ll^l`hH.h hh^h`5hH.h 88^8`5hH.h L^`LhH.h   ^ `hH.h   ^ `hH.h xLx^x`LhH.h HH^H`hH.h ^`hH.h L^`LhH.^`o(. ^`hH. pLp^p`LhH. @ @ ^@ `hH. ^`hH. L^`LhH. ^`hH. ^`hH. PLP^P`LhH.hhh^h`OJQJo(hHh88^8`OJQJ^Jo(hHoh^`OJQJo(hHh  ^ `OJQJo(hHh  ^ `OJQJ^Jo(hHohxx^x`OJQJo(hHhHH^H`OJQJo(hHh^`OJQJ^Jo(hHoh^`OJQJo(hH^`OJQJo(hH ^`hH. pp^p`hH. @ @ ^@ `hH. ^`hH. ^`hH. ^`hH. ^`hH. PP^P`hH.^`OJQJo(hH ^`hH) pp^p`hH. @ @ ^@ `hH. ^`hH. ^`hH. ^`hH. ^`hH. PP^P`hH. hh^h`5hH. ^`hH. pLp^p`LhH. @ @ ^@ `hH. ^`hH. L^`LhH. ^`hH. ^`hH. PLP^P`LhH.hhh^h`OJQJo(hHh88^8`OJQJ^Jo(hHoh^`OJQJo(hHh  ^ `OJQJo(hHh  ^ `OJQJ^Jo(hHohxx^x`OJQJo(hHhHH^H`OJQJo(hHh^`OJQJ^Jo(hHoh^`OJQJo(hH ^`hH. ^`hH) pp^p`hH. @ @ ^@ `hH. ^`hH. ^`hH. ^`hH. ^`hH. PP^P`hH.j;)O ]O &Z$dO 0O G O zG{yHO 6pxiO 7 +O G &Z$7 +; \;g#(,O Gg#(pO Gg#(O GzxD}"DG60bQhN I-lt^`@vIJ3}"D^i>R& QH0u0E0u00u00u0E0u00u00u00u0xO)O!)O") OG()XO$()O()O&.O'.8O(.O.O!.,O".dOG)O$()O() O&()DO'()|O(()O.8O!..tO"...OG....O$ .....@O ......O& .......O' ........0O( .........WZdn(l\D0l,Gy##drRpS we ,K o{y##,|m=SRpS $UF7VVB[m{n ,|m/.m=Sm{nwecA~*j+s03AoSY7e,"_#r2'6O7rrS+@h 2 ; H   3 4 p; T  E@ +I yc s! ] Bp tz (K0$Fv{^5[3 c(cddkkrxF iJo<>vWZ(lzs0BH'5<sB:g@r'uyhEHO34;Q\~$)*k3-7zP. h3 B ;! B!DM!"r "G"N ##1$$$4$5$]$l${{$%,%:%j%]&8&NA&h'&'0'>'Qa'z'.(~&(7(Zs(xw())6)$)b*|"*+*<*v*&++8+D+3U+r+,>%,(<,V,Km,u-{{-..7.<.C.w.l/c/e/i/-0>0?0 k051h&121)2g2q"2'2y2x233s3w334a_45+5B5_z5d6Tz6f7V7r7 8898:8;89=8?8d89#9$929KH9U9U9[:h:y:(;~a;O};*Y<s,=4=M=of=t=>>.4>KH>5R>}`>i ??d?.5?zS?RW?q?E@LI@r@ALB^ BVBdWB C+C_C"D4D:@DlZD|D&Es8E;E DE.PE:RERFn^FcFeFXwFCxF{yFF GG-LG\GLvG HCHSHOcH"IHI:sIcvIJD0JmOJ;XJ|AKoBKEK>LGMB MJMb_MN&N-N=@NAIN{$O'P];PPPZPcPeQR R$ReR3pR9eSSnSyeTpfTZEU VRV/V>WVeVWTWYWzWX XXc4YUAYdYtY#ZEZ\[;[_O[Jf[]\W2\O\Q\a\k\]]t@]^L]V],b^ {^$_(_$k_)}_%`R`Z`k`2r`GakVaPjaOGbybcZ*c;c;c1cZc^crc2d*d'id mde e!e@eV~e Of`fvf/g}9gDgGQgh h hh#%h*)hNh iZiw[ijjgjZk4k~kz7lXtl}lhmR4m5mmn=n1o"o0oPoRoP{op@!po-pPpq1$r3r sssks[}sttI/tv}|c}p}W ~~PF~\~8kwy6Cb(C#-'Gjt>cOUS9 CI*1X j3prpIQ'l` -V c?cd z!^;c|,U0<P`h*:Gy[-`W l!-g]s|vB n| 6FQ@Wqr:eB^Md+~RtN}\#0dw| #0_5zH`yht8|b$wFPJ~}6>6R T^_)0-8;<'?ht DN;vhmo3 W*`,'@VJ;xQ^uhlOu1J P,04R'.5'@qK RP >KTbi9$Wk\, Plgx*B>R^q CLqMvvvw+ _lp(*a}u024@h' 6'Zo- '@m ^>hEoJD`{`NTS]_hN1J A;m(!'1%5">J F#.0?KWZm wu/\]:v6T]iu5Z! _K"EFLuq{"KVn!Oy|#Fnzn54KXZAD#5::XReO Js[E"J`YanC'/?a #Q)MXUV"c3HTa d3sq({Ad 8G]qO/syMETve5 7D'/?K.x8nV+gt c`fI(S=PYQ[] |W}2z|yE 5T[kH#z6U~ (+1>wjX.C0L{Z n^s(fi?\i-uwYFPLW Mp ~J;v7[U]@H .04>FHVY[]a@@ @ @$@@@@@&@*@.@0@6@:@<@@@B@`@d@l@@@@@@@@Unknownanna.dzieniowskaGz Times New Roman5Symbol3& z Arial7&  Verdana5& zaTahomaI  Myriad ProArial;Wingdings?5 : Courier New#1ZFaJ yYAyYAI%nd4d44 2qHX ?dSieci Transeuropejskie (Trans-European Network) s kluczowym elementem tworzenia rynku wewntrznego oraz wspierania spjno[ci spoBeczno-ekonomicznej WsplnotyCezary Krysiukanna.krzyzewskad                 Oh+'0,HTlx      $Sieci Transeuropejskie (Trans-European Network) s kluczowym elementem tworzenia rynku wewntrznego oraz wspierania spjnoci spoeczno-ekonomicznej WsplnotyCezary Krysiuk Normal.dotanna.krzyzewska12Microsoft Office Word@@^t@,R@p yy՜.+,0 hp  $Instytut Transportu SamochodowegoAY4' Sieci Transeuropejskie (Trans-European Network) s kluczowym elementem tworzenia rynku wewntrznego oraz wspierania spjnoci spoeczno-ekonomicznej Wsplnoty Tytu  !"#$%&'()*+,-./0123456789:;<=>?@ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ[\]^_`abcdefghijklmnopqrstuvwxyz{|}~      !"#$%&'()*+,-./0123456789:;<=>?@ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXZ[\]^_`bcdefghmRoot Entry FS yo1TableWordDocumentBSummaryInformation(YDocumentSummaryInformation8aCompObjz  F(Dokument programu Microsoft Office Word MSWordDocWord.Document.89q