Instytut Transportu Samochodowego

Homologacja pojazdów kategorii O (przyczepy) – najczęściej zadawane pytania

Co to jest homologacja?

Homologacja to proces, w wyniku którego nowy typ pojazdu zostaje dopuszczony do ruchu. Władza homologacyjna na podstawie pozytywnych wyników badań uprawnionej jednostki technicznej, wydaje świadectwo homologacji typu pojazdu, uprawniające do jego rejestracji. Świadectwo to jest potwierdzeniem spełnienia wymagań technicznych określonych w odpowiednich aktach prawnych.

Homologacja wydawana jest na typ pojazdu, w ramach którego występuje rodzina pojazdów o określonych wariantach i wersjach, które mogą różnić się od siebie tylko określonymi cechami wymienionymi w dyrektywie 2007/46/WE.

Co z dotychczas wydanymi świadectwami homologacji „PL"?

Z dniem wejścia w życie nowelizacji prawa o ruchu drogowym, tj. 22 czerwca 2013 r. i zapisami załącznika XIX dyrektywy 2007/46/WE, kompletne i niekompletne pojazdy kategorii O od 29 października 2012 r. powinny być homologowane wg. dyrektywy 2007/46/WE, którą wprowadza ww. prawo o ruchu drogowym, a do rejestracji wymagany jest dokument CoC (świadectwo zgodności WE) potwierdzający uzyskanie europejskiego świadectwa homologacji.

Czym jest homologacja europejska i czy na chwilę obecną konieczne jest jej uzyskanie?

Homologacja europejska wydawana jest w jednym z państw członkowskich UE zgodnie z dyrektywą 2007/46/WE i obowiązuje na terenie całej Unii. Innymi słowy pojazd posiadający europejskie świadectwo homologacji można sprzedać i zarejestrować w każdym państwie UE. Zgodnie z tą dyrektywą dla pojazdów kategorii O od 29 października 2012 r. konieczne jest posiadanie europejskiego świadectwa homologacji zarówno dla nowych typów jak i dla typów dotychczas sprzedawanych (dla pojazdów skompletowanych od 29 października 2013 r.).

Jakie pojazdy obejmuje kategoria O?

Pojazdy kategorii O to przyczepy (z włączeniem naczep). Kategorię O dzielimy na:

O₁ - pojazdy o maksymalnej masie nieprzekraczającej 750 kg.
O₂ - pojazdy o masie maksymalnej przekraczającej 750 kg, ale nieprzekraczającej 3,5 tony.
O₃ - pojazdy o masie maksymalnej przekraczającej 3,5 tony, ale nieprzekraczającej 10 ton.
O₄ - pojazdy o masie maksymalnej przekraczającej 10 ton.

Zamierzam ubiegać się o homologację. Co należy zrobić i w jakiej kolejności?

Poniżej przedstawiamy główne etapy procesu homologacji:

Nadanie numeru WMI producenta (o ile jeszcze nie został nadany). W Polsce zajmuje się tym Przemysłowy Instytut Motoryzacji w Warszawie.
Przygotowanie opisu technicznego typu pojazdu. Należy uzupełnić dokumentację techniczną, której zapewniamy aktualne wzory w formie elektronicznej.
Przeprowadzenie tzw. oceny wstępnej firmy, polegającej na wizycie ekspertów ITS u producenta. Wizyta ta ma na celu sprawdzenie możliwości powtarzalnej produkcji, która jest podstawą homologacji. Ocenie podlega głównie posiadany system jakości oraz możliwości produkcyjne.
Dostarczenie pojazdu (reprezentanta typu) do badań homologacyjnych w ITS. Alternatywnie istnieje możliwość przeprowadzenia badań u producenta (o ile są na to warunki) - jest to kwestia do uzgodnienia.
Na podstawie badań ITS wydawane jest europejskie świadectwo homologacji, które jest następnie umieszczane w europejskiej bazie świadectw homologacji ETAES.

Na co szczególnie należy zwrócić uwagę podczas przygotowywania dokumentacji homologacyjnej?

Istnieje kilka ważnych kwestii, na które należy zwrócić uwagę podczas uzupełniania dokumentacji homologacyjnej:

Właściwy podział pojazdów na typ/wariant/wersję. Aktualne wymagania odnośnie tego podziału zawarte są w dyrektywie 2007/46/WE zmienionej Rozporządzeniem UE 678/2011. Dla przykładu, m.in. na typ wpływa kategoria, liczba osi, konstrukcja ramy, na wariant rodzaj nadwozia, wyposażenie w układ hamulcowy, etap skompletowania, na wersję maksymalna masa całkowita, rodzaj zwieszenia, rodzaj dyszla.
Zgodność wymiarów zawartych w opisie technicznym i na rysunkach oraz odwrotnie.
Przy dużej liczbie wariantów/wersji szczegółowe dane techniczne dobrze jest zawrzeć w formie tabelarycznej, np. jako załącznik.
Należy mieć na uwadze konieczność stosowania homologowanych podzespołów takich jak hamulce, światła, opony, agregaty chłodnicze, sprzęg, osłony przeciwrozbryzgowe itp.
Przyczepy kategorii O₂muszą być wyposażone w układ hamulcowy (hamulec najazdowy). Badania tego układu można przeprowadzić w ITS.
Przyczepy kategorii O₁ i O₂powinny być wyposażone w osłony przeciwrozbryzgowe zgodnie z rozporządzeniem 109/2011 (nie muszą posiadać homologowanej osłony, jedynie odpowiednio sztywny fartuch przeciwdeszczowy).
Wymagane jest świadectwo homologacji lub sprawozdanie z badań jednostki uprawnionej na hamulce dla przyczep kategorii O₃ i O₄.

Jak powinna wyglądać tabliczka znamionowa producenta?

Poniżej przedstawiamy wzór prawidłowo wypełnionych tabliczek znamionowych:

min 4 mm

min 2 mm

Pola od góry:

Nazwa producenta

Numer świadectwa homologacji

Numer identyfikacyjny pojazdu (VIN)

Maksymalna masa całkowita pojazdu

Cyfra „0" - oznacza techniczne dopuszczalne maksymalne obciążenie pionowe sprzęgu

Cyfra „1" - oś pierwsza dopuszczalna techniczna maksymalna masa

Cyfra „2" - oś druga dopuszczalna techniczna maksymalna masa

Pola od góry:

1. Nazwa producenta

2. Numer świadectwa homologacji

3. Numer identyfikacyjny pojazdu

Dwie kolumny:

(DMC - Dopuszczalna masa administracyjna)	(MMC - Dopuszczalna masa konstrukcyjna)
Kod państwa, w którym pojazd ma być zarejestrowany np. (PL)
Dopuszczalna masa całkowita pojazdu do celów rejestracyjnych/eksploatacyjnych	Techniczna maksymalna masa pojazdu
Cyfra „0" - oznacza rejestracyjne/eksploatacyjne maksymalne obciążenie pionowe sprzęgu	Cyfra „0" - oznacza techniczne dopuszczalnem maksymalne obciążenie pionowe sprzęgu
Cyfra „1" oś pierwsza - dopuszczalna masa do celów rejestracyjnych/eksploatacyjnych	Cyfra „1" oś pierwsza - dopuszczalna techniczna maksymalna masa
Cyfra „2" oś druga - dopuszczalna masa do celów rejestracyjnych/eksploatacyjnych	Cyfra „2" oś druga - dopuszczalna techniczna maksymalna masa
Cyfra „3" oś trzecia - dopuszczalna masa do celów rejestracyjnych/eksploatacyjnych	Cyfra „3" oś trzecia - dopuszczalna techniczna maksymalna masa
Litera „T" - rejestracyjna/eksploatacyjna maksymalna masa przypadająca na grupę osi	Litera „T" - techniczna maksymalna masa przypadająca na grupę o

Na co zwracać uwagę podczas montażu oświetlenia?

Najczęstszym błędem jest montaż świateł w niewłaściwym miejscu i w sposób nie zapewniający wystarczającej widoczności. Dokładne wymagania odnośnie miejsca montażu i kątów widoczności oświetlenia określa regulamin nr 48 ONZ.

W jaki sposób zwracam się do ITS w celu rozpoczęcia procesu homologacji?

Do rozpoczęcia procesu homologacji potrzebne jest jedynie zlecenie w formie pisma wysłane do ITS, zawierające zwrot o przeprowadzenie badań homologacyjnych np.:

„Niniejszym zwracamy się o przeprowadzenie badań homologacyjnych przyczepy marki xxx typu yyy kategorii O_ZZZ na zgodność z wymaganiami dyrektywy 2007/46/WE...".

Przydatne linki:

Dyrektywa 2007/46/WE tekst skonsolidowany - http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?qid=1463566704837&uri=CELEX:02007L0046-20160101

Rozporządzenie 1230/2012/UE (masy i wymiary) - http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2012:353:0031:0079:PL:PDF

Regulamin nr 48 ONZ (rozmieszczenie oświetlenia) - http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2011:323:0046:0152:PL:PDF

Rozporządzenie 19/2011 (tabliczka znamionowa) - http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?qid=1463567057253&uri=CELEX:02011R0019-20120411

Rozporządzenie 109/2011 (osłony przeciwrozbryzgowe) - http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:02011R0109-20150224&qid=1463567099582&from=PL

Wyszukiwarka europejskich aktów prawnych - http://eur-lex.europa.eu/homepage.html

Dyrektywy i Rozporządzenia - http://ec.europa.eu/growth/sectors/automotive/legislation/index_en.htm

Regulaminy ONZ - http://www.unece.org/trans/main/wp29/wp29regs.html

Nadanie nr WMI producenta - http://www.pimot.org.pl/nadawanie-kodow-wmi-vin